In de oorlogstijd probeerde Paauwe’s Patent net als veel andere Nederlandse bedrijven in moeilijke omstandigheden het hoofd boven water te houden. Er werden oplossingen bedacht om de materiaalschaarste te boven te komen, maar zonder blijvend succes. Na enkele jaren is het bedrijf kennelijk gestopt. Na de oorlog herrees Paauwe’s Patent onder de naam NUFA.
Na 10 mei 1940 was er het nodige veranderd, maar de meeste Nederlanders probeerden zo gewoon mogelijk met hun normale leven verder te gaan. Zo ging het ook in de fabriek van Paauwe. Als er geen oorlog was geweest had men grondstoffen en mogelijk uurwerken of onderdelen in het buitenland gekocht, maar dat ging niet meer. In oorlogstijd worden de productiemiddelen en grondstoffen van de uurwerkindustrie voor andere doeleinden ingezet.
Met inventiviteit werden binnen Nederland de materialen bijeengeschraapt waarmee men zelf een synchroonuurwerk kon produceren. Het uurwerk werd gebouwd naar een eigen, maar weinig van het gangbare afwijkend ontwerp. Zo werd Paauwe’s het laatste Nederlandse bedrijf dat geheel in eigen bedrijf klokken produceerde. Met gepaste trots werd nog een vervolgartikel in Christiaan Huygens gepubliceerd onder de titel “Na den 10den Mei”.
het personeelOver de gang van zaken daarna is geen bronmateriaal gevonden. Wel worden af en toe Paauwesklokken gevonden die een aantal zinken onderdelen hebben. Kennelijk geen grondstof die voor de oorlog noodzakelijk was, wat wordt onderstreept door het uiteenvallen van de zinken onderdelen als gevolg van de broosheid van het materiaal. Ook is er het relaas van de pogingen van de bezetter om beslag te leggen op de grondstoffen en de machines. Die werden enige tijd gerekt doordat de bedrijfsleider de Duitse beambte iets te gul op jenever trakteerde.
We mogen aannemen dat in de loop van de oorlog de productie werd gestaakt. In het gelijkgeschakelde vakblad “Het Uurwerk” worden in 1942 geen advertenties van Paauwe’s Patent meer aangetroffen.
Tussen 1947 en 1975 werd de productie van synchroonklokken voortgezet onder de naam NUFA (Nederlandsche Uurwerkfabrieken) en sedert 1975 als NEDKLOK. De productie van klokken met kalender liep kennelijk terug. In de jaren ’50 werkten bij NUFA ongeveer 75 mensen.
NUFA PatentMeer over de klok van Otto Frank
Met dank aan Arnoud Carp voor het beschikbaar stellen van de bedrijfsfoto’s van Paauwe’s Patent.
Literatuur
W.P. Hoogeveen, Electrische uurwerken, De Bilt 1937 e.v.
- Mulder, Elektrische tijdaanwijzing, Schoonhoven 1984
Paauwe’s Volautomatische Kalenderuurwerken N.V., “Werken en Streven”, “Na den 10en Mei” en “Instructies voor het repareeren”, reprint uitgegeven door MNU, Zaandam 2010
Graag zou ik willen weten of er nog steeds mensen zijn die deze klok kunnen maken want ik heb er nog 1 en vraag tevens ook af hoeveel hij waard zou zijn in deze tijd.
Hallo Kitty,
De laatste jaren heb ik veel Paauwe’s Patent klokken gerepareerd en gerestaureerd o.a. voor het klokkenmuseum in Zaandam. Deze Paauwe klok is 50 cm. rond en waarschijnlijk gelijk aan het model dat in de huiskamer van Otto Frank hing. Er bestaan vele modellen van deze kalenderklokken, waarvan enkele zeer zeldzaam. Het model en de technische staat bepaald de prijs. U moet denken tussen €50 en €300.
Als U kontakt met mij opneemt dan kunnen we, geheel vrijblijvend, overleggen over reparatie en/of restauratie.
Met vriendelijke groet, Chris Gerrits
Hoi Chris,
Heb een kleine 20 jaar geleden ook z`n mooie klok gekocht op een rommelmarkt.Het uurwerk loop top kalender draaid helaas niet mee.Heb de patent papieren ook nog eens op gevaagt ook leuk dat je die dan toegezonden krijg met de hele tekeningen van de klok er bij.Zou ook wel eens willen weten wat dat kost om alles weer werkend te krijgen.
Groet John
Hallo John,
Sorry voor de late reactie, maar heb het niet eerder gezien.Het is moeilijk te zeggen wat het kost om het kalenderwerk weer lopend te maken, want vaak is er ondeskundig aan geprutst en dan is het veel werk om alles weer origineel te krijgen. Als dit niet zo is dan kan ik dit repareren voor ongeveer € 40.00. Als je het klokje opstuurt of brengt dan kan ik een geheel vrijblijvende prijsopgave doen. Bel of mail me, dan kunnen we overleggen. Tel.: 0318-413158 Mail: c.gerrits62@upcmail.nl
Groet, Chris Gerrits.
Hallo Chris,
Wij hebben dezelfde klok als die in de bedrijfsadvertentie. Alleen die van ons heeft een plaatje eronder met vier ronde pootjes. Elektrisch is alles nog perfect in orde. De datum en de tijd wordt nog steeds perfect weergegeven. Zelf de antieke stekker zit er nog aan. We gebruiken hem ook nog steeds. Moeten we er voorzichtig mee zijn?
welkom
Ik heb patent een klok Paauwe’s en weet niet hoe de dag van de week te wijzigen.
de jouwe
Pawel
Beste Pawel,
De weekdag kan op een Paauwe’s Patent niet onafhankelijk verzet worden. Om de weekdag te verzetten moeten de wijzers gedraaid worden totdat de juiste dag verschijnt.
Vriendelijke groet,
Carel Hofland
Welcome
Carel thank you for your reply.
Yours
Pawel
Beste heer Gerrits,
Ik ben in het bezit van een Paauwe klok, van hetzelfde model als in de advertentie hier boven (mededeling vakantietijdperk)
Hij heeft gelopen tot voor 4 jaar, het opstarten begon steeds moeilijker te worden, voor zover ik weet is hij nog in originele conditie, ik will hem graag laten repareren. Mag ik uw advise aub.
Bij voorbaat dank,
Johan Murre
lk heb deze klok voor 4.50 euro gekocht bij een krig loop wenkel hij deeg niets ik hem uit elkaar gehaald. Toon gemaakt en hij doet het .goed.
Hallo Bierenbroodspot,
Gefeliciteerd met de aankoop en knap dat je hem hebt gerepareerd.
Groet, Chris.Gerrits.
Hallo Johan,
Bel of mail mij dan kunnen we overleggen hoe we e.e.a.kunnen regelen.
Met vriendelijke groet, Chris Gerrits Tel. 0318-413158
ik bezit sinds kort een vierkant bureauklokje van het merk Nufa, met volledig kalender.
Het klokje werkte niet, maar ik denk voor 5 euro kan mij de kop niet kosten.
Ik bezit een 40 tal mechanische klokken, dus dit was een uitdaging, ik heb niets met elektrische klokken
Het draadje van de spoel was losgelaten, dus niet zo`n probleem,alleen op de spoel heeft het papier los gelaten en is verteerd, kan daar plakband op of is er iets bijzonders voor nodig?
Mvg Ed
Ben in het bezit van een NUFA-klok, electrisch. Het is het model dat in het bovenstaande artikel staat De klok van Otto Frank (3).
Bestaat de mogelijkheid om de: “Instructie voor het repareeren” te verkrijgen? Volgens mij is het een reprint door MNU te Zaandam in 2010.
Alvast bedankt voor de moeite.
ik heb ook een Nufa klok. gekregen van een vriend uit Rotterdam. aan de achterkant van geel koper.
het verhaal luidt dat deze in het bezit is geweest van een rotterdamse chirurg, die chirgurgische instrumenten gebruikte op gelijkstroom.
deze klok is 115 volt, 2,5 watt. per.: 50 kan ‘m uiteraard niet gebruiken.
graag reactie van personen die er verstand van hebben.
m.v.g.
Fred Lavino
bij nader inzien denk ik mij vergist te hebben in gelijkstroom en moet het toch wisselstroom zijn en wel op 110/115 volt. 50 mhz
dit voor de goede orde
Nufa klokjes hebben meestal de mogelijkheid om op 110 of 220 V te werken. Aan de spoel zitten 3 aansluitdraden en wel 1xrood, 1xgrijs en 1x geel.
Rood en grijs is 220V en Rood en geel is 110V
Goedenavond wij hebben een oud model paauwe patent klok. Alleen het elktro spoeltje is niet aanwezig. Kan iemand ons vertellen wat de waarde kan zijn van deze klok. Het is een klok met kalender. Mvg paula
Ik zou graag in contact komen met Chris Gerrits, omdat het telefoonnummer is afgesloten. Kan iemand mij helpen of Chris nog steeds op de Wildenkmap 30 in Bennekom woont, zijn wellicht nieuwe telefoonnummer of dat Chris ons is ontvallen?
Graag een rectie. Dank U
Hallo,
Pieter Paauwe was mijn overgroot opa, een van zijn dochters Francien Paauwe was mijn oma, en ik zou het eigelijk erg leuk vinden om zo’n klok te hebben… is er iemand die hem kwijt wilt voor een niet al te groot bedrag toevallig ?
Hallo,
Wij hebben ook een Paauwe,s kalender muur klok vierkant model met aan de zijkant schuifjes om de dag ,maand bij te stellen klok is ongeveer 75 jaar oud
Altijd prima gewerkt tot de spoel er mee op hield
Geen klokkenmaker die die synchroon klokken maakt
de Hr Cris Gerrits niet bereikbaar
Uiteindelijk toch iemand gevonden die hem gaat proberen te maken
Als hij niet meer te maken is, Spoel niet meer leverbaar of te duur om er een te laten wikkelen
Je kunt er een quarts uurwerk in zetten maar dan werk het kalender gedeelte niet
wij weten dan niet of wij dat zo willen
U kunt dan miss contact met mij opnemen om te kijken wat wij dan met de klok doen
Ongeveer een jaar geleden bezocht ik vanwege mijn hobby en opleiding als horloge en klokkenmaker het mooie museum van het Nederlandse uurwerk op de Zaanse schans.
Hier was ik gefascineerd door de tentoonstelling van Paauwe kalenderklokken en het is dan ook daardoor dat ik afgelopen zondag op een rommelmarkt een dergelijk uurwerk herkende!
Natuurlijk gelijk meegenomen en mijzelf nogmaals ingelezen door het stuk “Werken en Streven” wat een prachtbeeld geeft van de wijze waarop deze kalenderklokken werden geproduceerd.
Zelf werkzaam als constructeur in de medische sector ken ik het ontwikkelproces en kan alleen maar meer onder de indruk zijn van deze prestatie in een lastige tijd. “na den 10den Mei” is dan ook extra confronterend als je de wanhoop leest in de laatste alinea van Paauwes betoog.
Maar, wie zou mij kunnen zeggen of mijn klokje daadwerkelijk een Paauwe productie is? Er staat namelijk geen logo op de wijzerplaat en ook in het uurwerk kan ik geen verwijzing vinden.
Wel heeft het alle kenmerken zoals de uitgeschreven dagaanduiding en het synchroonmotortje dat ik ook bij andere Paauwe klokken heb gezien.
Hoe kan ik uitsluiten dat het een NUFA of ander fabricaat is? Ik las namelijk ook over licenciebouw in o.a Engeland.
Ik zou het leuk vinden als iemand specifieke kenmerken kan geven en uiteraard stuur ik graag een foto.
Vriendelijke groet,
Hans van de Bospoort
Persoonlijk zou ik nooit kiezen voor een oplossing als een quartz uurwerk. Dit soort klokken zijn juist bijzonder door hun mechaniek en het verhaal erbij. Ik denk dat een passende spoel niet zo ingewikkeld te vinden zal zijn het kan er ook een zijn van een palmtag, nufa of ander veelvoorkomend merk synchroonwerkjes. Eventueel wil ik wel een poging voor u doen. Maar nogmaals, ook een fatsoenlijke klokkenmaker kan hiervoor een oplossing vinden.
Ik heb waarschijnlijk nog het synchroonuurwerk van zo’n Paauwe kalenderklok, desgewenst kan ik er een fotootje van opsturen. Is er in Nederland eigenlijk een vereniging van “synchroonuurwerk amateurs” (liever nog experts)? Ik heb er een aantal, waaronder 4 Hammond Synchronous wekkers uit de jaren ’30 en een aantal onduidelijk. Van de Hammonds wil ik graag de spoelen opnieuw wikkelen. Voor 1 uurwerk zoek ik een centraalmoer M7 metrisch fijn, en die zijn nergens te vinden. Ik zou hem ook wel zelf willen maken maar dan zoek ik een handdraaitappensetje voor M7 fijn.