De klok uit de Vermaning van Koog en Zaandijk

- 0 reacties
D.m.v. zijwaartse geleiding van de gewichten kan de klok uit de Vermaning boven een doorgang hangen

Vermaningen zijn Doopsgezinde kerken, zoals er vele voorkwamen in de Zaanstreek. In tegenstelling tot Nederlands-Hervormde of Rooms Katholieke godshuizen waren deze houten kerken niet uitgerust met een klokkentoren. Dit gaat terug tot de tijd dat de Doopsgezinden slechts in het verborgene hun bijeenkomsten konden houden. In de kerk was doorgaans wel een wandklok aangebracht, zoals bij voorbeeld in de Vermaningen in Harlingen (Fr.) of die in Westzaan. De klok die oorspronkelijk hing in de Vermaning van Koog en Zaandijk moest eind negentiende eeuw wijken voor een kerkorgel.

De bijzondere klok die uit 1688 zou stammen werd veiliggesteld en kon recentelijk worden verworven door het Museum van het Nederlandse Uurwerk. Het is een betrekkelijk eenvoudig uurwerk in een simpele beschilderd houten kast. Wat de klok echter bijzonder maakt is dat er een speciale zijwaartse geleiding voor de gewichten is aangebracht. Daarmee kan de klok boven een doorgang worden gehangen.

De kerkgangers konden de tijd zien op een tweede wijzerplaat van ca. 40 x 40 cm. aan de zeerzijde. De uurwijzer werd aangedreven door de eigenlijke klok, die aan de andere zijde van de wand hing. Zo kon de koster in de belendende consistoriekamer de klok opwinden en gelijkzetten. Het Museum heeft de verloren gegane grote wijzerplaat en koperen uurwijzer laten reconstrueren. Deze houten wijzerplaat is voorzien van een moderne glazen beschermplaat. Hierop valt in gotisch schrift een spreuk te lezen van Menno Simons, de grondlegger van het Doopsgezinde geloof.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *