Op donderdag 28 maart opende wethouder Sanna Munnikendam de nieuwe expositie “Zaanse Meesters” in Museum Zaanse Tijd op de Zaanse Schans. De expositie vertelt hoe in de tijd dat de Zaanse molenindustrie toonaangevend was in Nederland, en zelfs in Europa, een nieuwe bedrijfstak ontstond.
In de Zaanstreek kwam al in het midden van de 17e eeuw voor het eerst een fijnmechanische industrie op, die klokken produceerde. Klokken zijn machines, maar ze maken niet iets, ze meten iets. Ze zijn voorlopers van onze moderne informatietechnologie.
De expositie volgt de ontwikkeling van deze Zaanse klok door de eeuwen heen, van het torenuurwerk dat nog dichtbij de molentechniek staat, tot en met de meest recente Zaanse klokken uit de 20e eeuw.
Met het aanzetten van het torenuurwerk van Dirck Volger uit Wormerveer opende wethouder Munnikendam de expositie. Ze stipte in haar toespraak het belang aan van het innovatieve ondernemerschap dat leidde tot een klokkenindustrie die bijna een eeuw lang toonaangevend was. En die klokken maakte met zoveel eigen karakter dat ze eeuwen later weer volop in de belangstelling kwamen. Zaans DNA in optima forma!
Zaanse klokken zijn over de hele wereld bekend. Minder bekend is dat het rond 1670 begon met torenuurwerken.
In Wormerveer woonden de klokkenmakers Kornelis en Dirck Volger. Dirck maakte in 1690 een uurwerk voor de raadstoren van Durgerdam. In 1913 werd het daar afgedankt, maar een opmerkzame voorbijganger redde het van de sloop.
Toen begon een zwerftocht die ruim een eeuw duurde. Via een aantal musea belandde het uiteindelijk in een loods in Amsterdam-Noord. Dankzij de hulp van een vrijwilliger kreeg Museum Zaanse Tijd het uurwerk echter weer in het vizier.
Het is nu terug aan de Zaan, in het uurwerkmuseum op de Zaanse Schans, op twee steenworpen afstand van zijn geboorteplaats Wormerveer. De schade van jarenlange verwaarlozing is hersteld en de klok tikt weer net zo levendig als ruim 300 jaar geleden.
Het museum is heel blij met dit torenuurwerk. Het heeft dezelfde stoere raderen met gevorkte spaken als je in een zaagmolen vindt. Gelukkig is het torenuurwerk net op tijd terug voor de opening van de nieuwe expositie over de Zaanse klok.
Museum Zaanse Tijd kan nu laten zien waar die beroemde Zaanse klok vandaan komt. De hele geschiedenis, vanaf het torenuurwerk tot de stijlklokken uit de jaren ‘60. Ook het verhaal achter de Zaanse klok van Albert Heijn wordt uit de doeken gedaan.
Een prachtig verhaal voor iedereen die belangstelling heeft voor de Zaanse geschiedenis of voor de geschiedenis van de tijdmeting in Nederland. Het wordt verteld in het authentieke Zaanse interieur van het museum, dat voor deze expositie zorgvuldig in stijl is ingericht. Een mooie bestemming bij een voorjaarswandeling over de Zaanse Schans!
Het museum is dagelijks open van 10.00 tot 17.00 uur.
Als regelmatige bezoeker van uw museum wil ik u complimenteren met het vernieuwde interieur van het museum . Zeer smaakvol . De expositie over de geschiedenis van de Zaanse uurwerk industrie vond ik heel
interessant en leerzaam . Met name de antieke Zaanse klokken die u exposeert zijn schitterend . Ik heb genoten , al vind ik wel dat er van de Zaanse replica”s teveel hangen . Is het mogelijk dat het museum
mettertijd uitgebreid kan worden zodat er grotere exposities mogelijk worden ?
Mvrgr . T. Spaan